Uzun yazı okuma sendromu

Toplum olarak okumayı çok fazla sevmeyiz. Siz bakmayın bir zamanlar moda olan "boş zamanlarımda kitap okurum" sloganlarına, onlar geçmişte kaldı. Ayrıca kitap okumak bir boş zaman aktivitesi değildir.

Her neyse, şimdilerde hiç okumaz olduk. Dikkat edin her ortamda yabancıların elinde hep kitap olurken, bizim milletin elinde cep telefonu, tablet.

Kalın kitaplar ve uzun yazılar ezelden beri bizlerin gözünü korkutmuştur. Okullarda kitap okuma tarzı verilen ödevlerde, okumayı sevmeyen öğrenciler genelde içeriğe değil kitabın inceliğine/kalınlığına bakarlar.

Sınavlara girenler iyi bilir, uzun paragraf soruları ne kadar kolay olursa olsun, çoğumuza hep ürkütücü gelmiştir. Hatta bazıları bu tip soruları okumaz bile. Sorsanız "sonunu okurken başını unutuyorum, o yüzden bu sorulara bakmam" diyenler çoğunluktadır.

Aynı şekilde sosyal medyada da bir çok kişi, uzun yazılar yerine kısa, sabun köpüğü tarzı yazıları tercih eder. Ciddi ve düşündürücü içerikler yerine, eğlendirici, hoşça vakit geçirici yazılar tercih nedenidir. Ayrıca yazının kalitesi ve niteliğinden çok, ne kadar uzun ya da kısa olduğuna da bakılır. Nitelik yerine nicelik. Yani kimileri için işlevi değil, boyu önemlidir.

Son yıllarda Twitter"ın bu kadar tutmasının en büyük nedeni, yazılanların 140 karakterle sınırlandırılmasıdır. Aynı şekilde Facebook"da da uzun yazılar yerine, çarpıcı sloganvari cümleler, klişeleşmiş görseller ve paylaşımlar daha çok ilgi görür. Blog siteleri ise sadece ilgi alanlarına girenler tarafından ziyaret edilir. Blog yazıları okumak bir çok kişi için tam anlamıyla bir işkencedir.

Artık insanların çoğu, çok az sürede çok fazla ve farklı şeyler görmek, okumak ve o değişik ortamların içinde olmak istiyor. Daldan dala, daldan dala.

Bazen bir toplu taşım aracında, bazen ders arası veya işte çalışırken verilen bir mola süresinde, hatta yolda yürürken anlık paylaşımlara göz gezdirmek, değişik şeylerle ilgilenmek insanlara okumaktan daha cazip geliyor.

Bu sürede tek ve uzun bir yazı okumak yerine, o ne yapmış, bu ne paylaşmış, kim kime ne demiş, şu nereye gitmiş tarzı kısa, anlık ve hemen tüketilebilecek ayaküstü paylaşımları tercih ediyorlar.

Uzun bir yazı içine dalıp dikkatlice okumak, bu tür insanlar için gerçekten çok zor. Çünkü bu tip yazılar okumak konsantrasyon işi. Günümüz hızlı dünyasında bu da çok fazla mümkün değil. İnsanlar ellerinde telefon her anı değerlendirmek istiyor. Anlık kısa sürelerde uzun yazı okuma işi zor oluyor tabii. Bu tür yazılara öyle ya da böyle tıklayanların bir bölümü, ya yazıyı hiç okumuyor, ya da bir baştan bir sondan -Alaşehir işi misali-bir göz gezdirip çıkıyor.

Haklılar mı? Bu konuda kimseyi eleştirmek veya suçlamak olmaz. Herkesin tercihine saygı duymak gerekir. Sonuçta bu bir arz-talep meselesidir. İsteyen istediğini alır, okur, beğenir ya da beğenmez.

Sosyal medyada herkese hitap eden, her çeşit ürün var. İsteyen kaliteli ve nitelikli ürün tercih eder, isteyen çakma Çin malı tarzı ucuz ve sıradan ürünleri. Sakın yanlış anlaşılmasın burada uzun yazılar kalitelidir, kısa yazılar kalitesizdir demiyorum. Sonuçta herkes kendi ihtiyacı olana ve kendi doğrusuna ulaşır.

Neyse... Her ne kadar kısa yazmak istesem de yazı uzadıkça uzadı, burada bırakayım en iyisi.

İlhan İLMENÖZ